Het talent van morgen begint vandaag
Blog: Lukas Roffel, voorzitter NAE
Als voorzitter van de Netherlands Academy of Engineering sta ik dagelijks in contact met mensen die aan de basis staan van technologische vooruitgang. Het is een positie van waaruit ik met trots zie hoe ingenieurs, wetenschappers en technologische pioniers bijdragen aan de vooruitgang van onze samenleving. Tegelijkertijd voel ik een diepe verantwoordelijkheid om de weg vrij te maken voor de volgende generatie die deze cruciale taak zal voortzetten.
De toekomst bouwen: talent ontwikkelen voor maatschappelijke uitdagingen
Onze wereld staat voor grote uitdagingen: van klimaatverandering en energietransitie tot vergrijzing, digitalisering en voedselzekerheid. Om deze complexe vraagstukken op te lossen, hebben we niet alleen innovatieve technologieën nodig, maar vooral ook de juiste mensen. Het ontwikkelen van talent en het inspireren van jonge generaties zijn daarom geen bijkomstigheden – ze zijn essentieel voor onze toekomst.
Het talent van morgen begint vandaag
Een van de meest urgente taken waar we als samenleving voor staan, is het identificeren en ontwikkelen van talent. Talent dat niet alleen technisch vaardig is, maar ook een brede maatschappelijke blik heeft. Jongeren moeten niet alleen leren hoe technologie werkt, maar ook hoe deze ingezet kan worden om de samenleving eerlijker, duurzamer en inclusiever te maken.
Als we kijken naar de rol van techniek en innovatie in de maatschappij, zien we dat de impact van technologie niet neutraal is. Het kan levens verbeteren, maar het kan ook ongelijkheid vergroten of onverwachte negatieve gevolgen hebben. Daarom is het cruciaal dat we toekomstige ingenieurs en technici niet alleen opleiden in technische kennis, maar ook in ethiek, sociale verantwoordelijkheid en het anticiperen op complexe maatschappelijke vraagstukken.
Daarvoor moeten we ook kritisch kijken naar ons onderwijssysteem. Sluiten de curricula van technische opleidingen voldoende aan bij de realiteit van vandaag? Krijgen studenten de kans om multidisciplinair samen te werken, om over de grenzen van hun eigen vakgebied heen te kijken? Het is onze taak om hen hierin te ondersteunen. Technologische innovatie is immers geen doel op zich, maar een middel om maatschappelijke vooruitgang te realiseren.
Focus op maatschappelijke uitdagingen
Wat onze tijd kenmerkt, is dat de problemen waarmee we geconfronteerd worden complexer en urgenter zijn dan ooit tevoren. De energietransitie is een goed voorbeeld. Om onze klimaatdoelen te halen, moeten we fundamenteel anders omgaan met energieproductie en -gebruik. Dit vereist niet alleen technologische innovatie – zoals de ontwikkeling van efficiëntere zonnepanelen, betere batterijen en slimme netwerken – maar ook gedragsverandering en maatschappelijke acceptatie.
Recent is natuurlijk ook onze veiligheidssituatie ingrijpend veranderd waardoor ook weerbaarheid een belangrijke transitie zal gaan worden. Ingenieurs spelen een sleutelrol in deze transities. Maar zij kunnen dit niet alleen. Het oplossen van zulke uitdagingen vereist samenwerking tussen technici, beleidsmakers, sociologen, economen en het bedrijfsleven. Hier ligt een kans voor de Netherlands Academy of Engineering om als verbindende schakel te dienen: het bij elkaar brengen van disciplines, zodat we gezamenlijk meer impact kunnen maken.
Hoge urgentie
Ook op andere gebieden is de urgentie groot. Neem de gezondheidszorg. Door de vergrijzing neemt de druk op ons zorgsysteem enorm toe. Slimme technologieën, zoals robots, kunstmatige intelligentie en digitale monitoring, kunnen een uitkomst bieden. Maar wie zorgt ervoor dat deze technologieën betaalbaar, toegankelijk en gebruiksvriendelijk zijn? Dat ze daadwerkelijk aansluiten op de behoeften van patiënten en zorgverleners? Dit zijn vragen waar technici samen met andere professionals over moeten nadenken.
Een gezamenlijke verantwoordelijkheid
De verantwoordelijkheid voor talentontwikkeling ligt niet alleen bij scholen en universiteiten. Het bedrijfsleven, overheden en kennisinstellingen hebben hierin een gezamenlijke taak. Bedrijven kunnen bijvoorbeeld traineeships en leer-werktrajecten aanbieden waarin jonge professionals niet alleen hun technische vaardigheden ontwikkelen, maar ook leren om maatschappelijk verantwoord te handelen.
Ook de overheid heeft een belangrijke rol te spelen. Het is essentieel dat er voldoende wordt geïnvesteerd in onderwijs, onderzoek en innovatie. Daarnaast kunnen beleidsmakers zorgen voor een consistent en ambitieus innovatiebeleid, zodat bedrijven en instellingen weten waar ze aan toe zijn en durven te investeren in de lange termijn.
Als Netherlands Academy of Engineering kunnen en moeten wij hierin een voortrekkersrol spelen. Door kennis te delen, samenwerkingen te faciliteren en beleidsmakers te adviseren, kunnen we een verschil maken.
Een visie voor de toekomst
We moeten durven dromen over een toekomst waarin technologie niet alleen efficiënt en innovatief is, maar ook rechtvaardig en duurzaam. Een toekomst waarin ingenieurs niet alleen de bouwers van systemen zijn, maar ook de hoeders van maatschappelijke waarden.
Om deze toekomst te realiseren, moeten we nu investeren in talent. Dit betekent investeren in onderwijs dat inspireert vanaf het basisonderwijs tot het academisch onderwijs, in onderzoek dat grenzen verlegt, en in samenwerkingen die impact maken. Het betekent ook het creëren van een cultuur waarin iedereen zich gewaardeerd en gehoord voelt.
Als voorzitter van de Netherlands Academy of Engineering zie ik het als mijn plicht om deze boodschap uit te dragen en anderen te inspireren om hun steentje bij te dragen. Want de uitdagingen van vandaag vragen om de denkers, doeners en dromers van morgen. Samen bouwen we aan een betere wereld – een wereld waarin technologie en samenleving hand in hand gaan.
De toekomst begint nu. Laten we er alles aan doen om die met vertrouwen tegemoet te treden. Mijn motto is daarom: “Ingenieurs maken het slimmer”
